Ten wpis miał pojawić się już w tamtym tygodniu, niestety nie miałam zdjęć, więc postanowiłam, że przełożę publikację o tydzień. Dlaczego chciałam o tym pisać w tamtym tygodniu. Odpowiedź jest bardzo prosta - dokładnie tydzień temu minęła 79 rocznica Nocy Kryształowej. Była to dokładnie noc z 9 na 10 listopada 1938 roku, gdy Gliwicka Synagoga mieszcząca się przy Placu inwalidów stanęła w płomieniach. Została podpalona przez bojówki hitlerowskie. 10 listopada 1938 roku została wysadzona, ponieważ jej pożar zaczął zagrażać okolicznym budynkom.
Pewnie niektóre osoby zastanawiają się co to była ta Noc Kryształowa. Posłuż się tutaj Wikipedią:
" Noc kryształowa (niem. Kristallnacht, Reichskristallnacht lub Reichspogromnacht) – pogrom Żydów w nazistowskich Niemczech zainicjowany przez władze państwowe, w nocy z 9 na 10 listopada 1938.
Ulice niemieckich miast zostały zasypane odłamkami szkła i kryształów ze zniszczonych żydowskich mieszkań i sklepów, stąd też nazwa pogromu. Druga teoria co do nazwy mówi o „krystalizacji” czyli oczyszczeniu narodu niemieckiego z przedstawicieli innych narodów, przede wszystkim Żydów. Naziści nie tylko przyzwolili na prześladowania ludności żydowskiej, ale również nadali im zorganizowany charakter. "
Ulice niemieckich miast zostały zasypane odłamkami szkła i kryształów ze zniszczonych żydowskich mieszkań i sklepów, stąd też nazwa pogromu. Druga teoria co do nazwy mówi o „krystalizacji” czyli oczyszczeniu narodu niemieckiego z przedstawicieli innych narodów, przede wszystkim Żydów. Naziści nie tylko przyzwolili na prześladowania ludności żydowskiej, ale również nadali im zorganizowany charakter. "
Synagoga przetrwała tylko 77 lat. Budowana była w latach 1859 - 1861 według projektu Salomona Lubowskiego oraz Louisa Troplowitza - czyli ojca Oscara Troplowitza, wynalazcy kremu Nivea. Synagoga była podobno bardzo duża i okazała. Mogła pomieścić nawet 1800 osób. Podobno łunę pożaru synagogi było wdać z wielu kilometrów od miejsca zdarzenia. Cała akcja była bardzo dobrze przygotowana. Podobno mieszkańcom okolicznych domów kazano spędzić tę noc gdzieś indziej, a samą synagogę przed podpaleniem polano benzyną. Klucze do synagogi miał dozorca, ale zostały mu one odebrane przez członków SS. Nikt nie był w stanie ocalić synagogi. Straż pożarna ( wtedy ogniowa ), która została wezwana na miejsce zdarzenia nie gasiła pożaru, a jedynie pilnowała, aby pożar nie zagroził okolicznym budynkom. Po pożarze ocalały jedynie części ścian bocznych i tylnych. Fronton został całkowicie zniszczony. Mimo, iż były plany odbudowy synagogi, nigdy do niej nie doszło. Na początku 2007 ostatecznie wyburzono pozostałości synagogi, a prywatny właściciel, który zakupił działkę planuje postawić tam nowoczesny budynek.
Niestety nie posiadam zdjęć synagogi, gdy jeszcze ona istniała. Znalazłam je na stronie http://www.fzp.net.pl/shoa/noc-krysztalowa-w-gliwicach i stamtąd przekopiowałam tutaj. Mam nadzieję, że nikt nie będzie mi miał tego za złe. Zobaczcie jaka piękna była ta synagoga w czasach świetności.
A to jedyne zdjęcie zrobione już po pożarze
Jedyne zdjęcia jakimi aktualnie dysponuje to zdjęcia placu po synagodze, oraz zdjęcia tablicy pamiątkowej. Tablica przedstawia palącą się Torę.
1.
Widok na plac po synagodze i tablice pamiątkową
2.
Tablica pamiątkowa. Napis w języku polskim i niemieckim .
"Spalenie Synagogi przez Nazistów
w "Noc Kryształową" z 9 na 10 listopada 1938 roku
stało się symbolem represji i prześladowań
społeczności gliwickich Żydów,
która przez ponad 150 lat współtworzyła historię miasta.
Deportację ponad 600 członków gminy żydowskiej
do hitlerowskiego obozu zagłady Auschwitz - Birkenau
zakończyły się w grudniu 1943 roku
www.jewishmemory.gliwice.pl "
3.
A tak obecnie wygląda plac po synagodze. Ten odrapany budynek to Komisariat Policji nr 1 przy ul. Kościelnej.
Pozdrawiam
